Monastycyzm XV-XVIII w.

W tomie dotyczacym monastycyzmu w I Rzeczypospolitej przedmiot badan stanowia teksty reprezentujace rozmaite gatunki literackie, oba jezyki (lacine i polszczyzne), rozne srodowiska monastyczne. Zostaly dobrane tak, by ksiazka miala charakter interdyscyplinarny. Na tom skladaja sie studia o charakterze analityczno-interpretacyjnym. Acz dominuje perspektywa literaturoznawcza, obecne sa takze rozprawy poswiecone artefaktom, historyczno-kulturowe i muzykologiczna. Dzieki stabilnosci Reguly sw. Benedykta i jej zdolnosci do adaptowania sie do rozmaitych warunkow kulturowych, zakony mnisze byly zdolne do zmierzenia sie rowniez z nowozytnym humanizmem. Hermeneutyke wartosci rozumiemy jako wynik interferencji trzech czynnikow: dlugiego trwania tradycji monastycyzmu sredniowiecznego, renesansowego humanizmu, modyfikujacego swiat wartosci i erudycji benedyktynow, obecnego w kulturze intelektualnej Tynca od lat siedemdziesiatych XVI w. do co najmniej polowy wieku XVIII, katolicyzmu potrydenckiego, zwlaszcza w wersji jezuickiej. Dwunastotomowa seria monografii "Kultura Pierwszej Rzeczypospolitej w dialogu z Europa. Hermeneutyka wartosci" przedstawia dziedzictwo kulturowe XV-XVIII wieku jako integralna, lecz oryginalna czesc kultury europejskiej. Celem badawczym jest rozpoznanie drog i form obustronnej transmisji wartosci estetycznych, politycznych i religijnych oraz ukazanie w szerokim, multilateralnym kontekscie porownawczym oryginalnej struktury aksjologicznej kultury polskiej epok dawnych. Teksty kultury sa badane w perspektywie wewnetrznej jako zapisy aktow ukierunkowanych na rozumienie wartosci, a w perspektywie zewnetrznej jako wypowiedzi wlaczajace sie w europejskie dyskusje literacko-estetyczne, polityczne, religijne. W intensywnym dialogu kultura Rzeczypospolitej przejawia nie tylko chlonnosc na nowe idee, lecz takze kreatywnosc i dynamike dzialania na obszarze Europy.